Busbar Sistemlerinde Periyodik Bakım

Busbar Sistemlerinde Periyodik Bakım ve İşletme Kuralları

Elektrik enerjisinin iletiminde ve dağıtımında, 'Busbar Sistemleri'nin kablolu sistemlere daha önemli avantajları bulunmaktadır. Peki Busbar Sistemi nedir? Kablolu sisteme göre avantajları nelerdir? Busbar sistemine sahip bir tesis periyodik bakımları ve işletme kurallarını nasıl uygulamalıdır? Hepsinin cevabını yazımızda bulabilirsiniz.

Busbar Sistemi Nedir?

Busbar sistemi, elektrik enerjisinin taşınmasında ve dağıtılmasında kullanılan yapısı itibariyle bir gövde içerisinde alüminyum veya bakır iletkenlerinden oluşan dış tarafı izoleli bir şekilde kaplanmış bara sistemine denir. Bu sistem genelde küçük işletmelerde, endüstriyel tesislerde, hastanelerde, alışveriş merkezlerinde, atölyelerde, hava alanlarında elektriğin taşınması ve dağıtılması için kullanılır.

Busbar sistemi, elektrik enerjisinin taşınmasında ve dağıtılmasında kullanılan yapısı itibariyle bir gövde içerisinde alüminyum veya bakır iletkenlerinden oluşan dış tarafı izoleli bir şekilde kaplanmış bara sistemine denir.

Busbar Sisteminin Kablo Sistemine Göre Avantajları Neler?

Busbar sistemlerinin kablolu sisteme göre birçok avantajı vardır. Bunların başında kablolama sistemine göre daha teknolojik ve kompakt bir yapıya sahip olmasıdır. Bunların yanında, kablolara göre daha düşük gerilim düşümüne sahip olması, kısa devre ve dayanımının daha yüksek olması, yangın sırasında yüksek dayanıklılık, hızlı montaj özelliği, daha ekonomik oluşu, daha az yer kaplaması ve daha az karmaşık bir sisteme sahip olması gibi avantajları mevcuttur.

Busbar Sistemlerinin Periyodik Bakımı ve İşletme Kuralları

► Tesis İşletmeye Alınmadan Önce; ► Busbar sisteminin montajı, elektrik tesisat uygulama projesine, tek hat şemalarına, yerleşim planlarına ve imalatçı firma uygulama projesi detaylarına göre yapılmalıdır. İmalatçı firmanın montaj talimatnameleri (ya da montaj kuralları) ve prosedürleri dikkate alınarak sistemin montajı yapılmalıdır. ► Busbar sisteminin montajı tamamlandıktan sonra Busbar sistemi ek noktalarını oluşturan merkezi ek cıvataları imalatçı firmanın talimatları doğrultusunda tork anahtarı ile uygun tork değerinde sıkılarak merkezi cıvatanın başı kilitleme kapakları ile sabitlenmelidir. ► Elektrik devresinin korunması ile ilgili temel önlemler alınmalı ve kurallar uygulanmalıdır. Busbar hattının uygun değerde bir devre kesici eleman ile korunması, Busbar hattının Pe iletkeni ve gövdesinin topraklama hattı ile irtibatlanması, faz ve nötr iletkenlerinin bağlantı sıralamalarının kontrolü mutlaka yapılmalıdır.

Busbar sisteminin montajı, elektrik tesisat uygulama projesine, tek hat şemalarına, yerleşim planlarına ve imalatçı firma uygulama projesi detaylarına göre yapılmalıdır. Ayrıca busbar hattının elektrik devresinin uygun bir koruma elemanı ile (devre kesici vs.) korunmalı ve gövdesi topraklanmalıdır.

► Sistemin genel kontrolü yapıldıktan sonra Busbar hattına Meger Test Cihazı ile Meger İzolasyon Testi yapılmalıdır. Test ve Kontrol sonuçları “Test ve Kabul Formu” üzerine kaydedilerek taraflarca onaylanmalıdır.

► Tesis İşletmeye Alındıktan Sonra; ► Busbar hattı nominal akım değerinin üzerine yüklenmemelidir. Eğer dönemsel olarak yüklerde artma söz konusu ise busbar hattı infrared termometre cihazı ile kontrol edilmelidir.(Busbar hattının dış gövde sıcaklığı ortam sıcaklığı +50°C yi geçmemelidir.) NOT: Busbar sistemlerinin ortalama çalışma sıcaklığı 35 °C ortam sıcaklığına göre test edilmiştir. Infrared termometre cihazı ile yapılan sıcaklık kontrollerinde busbar gövdesi yada farklı ek noktaları arasında dikkat çekici farlılıkta sıcaklık değişikliği söz konusu ise nedeni araştırılmalıdır. Örneğin 9. ek noktası 62 °C iken 10. ek noktası sıcaklığı 78 °C ise bu farklılığın nedeni enerji kesilerek ek noktasının açılıp incelenmesi şeklinde araştırılmalıdır. Sıra dışı belirtiler rapor edilmelidir.

Busbar hattı nominal akımın üzerinde bir akım ile yüklenmemelidir. Eğer nominal değerin üzerinde bir akım ile yüklenecek zorunda kalınırsa, termal kameralar ile busbar hattının sıcaklığı kontrol edilmelidir.

► İşletmeye alınmış olan bir Busbar hattı üzerine çıkış kutuları takılıp çıkartılırken faz ve nötr bağlantı sıralamalarına ve kutunun fiziki olarak montaj talimatlarına göre takılmasına dikkat edilmelidir. Plug-in tip çıkış kutularının Busbar hattına takılması için enerjinin kesilmesi gerekmez. Ancak Bolt-on tip çıkış kutularının takılabilmesi için mutlaka Busbar hattının enerjisi kesilmeli, gerekli güvenlik tedbirleri alınmalı, kutu doğru konumda yerine takılmalı, kutu takıldıktan sonra takılmış olduğu ek civatası tork anahtarı ile sıkılmalı ve kapakları kapatılmalı, ayrıca mutlaka meger test cihazı ile test edilerek kontrolü yapıldıktan sonra enerji verilmelidir. Busbar çıkış kutuları interlock kilit mekanizmasına sahiptir. Kutuların kapağı enerji altında “on” konumunda iken açılmaz. Açmak için zorlanmamalıdır. Mutlaka “off” konumuna getirilmelidir. ► Busbar sistemi işletme koşulları içerisinde dış etkenlere (darbeler, hariçten gelebilecek su, akıcı ve aşındırıcı maddeler, bina ortamında bulunabilecek atık toz, toprak vb. dış maddeler ile harici hava şartları (yağmur, kar, buz, direkt güneş ışını vb) na) karşı korunmalıdır.

Busbar sistemleri işletmeye alındıktan sonra özellikle enerjinin sürekli ihtiyaç olduğu endüstriyel tesis, hastane, havaalanı vb. yerlerde ileride oluşabilecek bir arızaya veya enerji kesintisine önceden engel olmak için sistemin sürekli olarak düzenli bir şekilde periyodik bakım ve kontrollerinin yapılması gerekmektedir.

► Çalışan Bir Tesiste Kontroller ve Sistemin İzlenmesi; Busbar sistemleri tesis işletmeye alındıktan (ortalama 6 ay yada 1 yıl ) sonra (özellikle sistem yüklenip akım çekilmeye başladıkan sonra) sistemin genel olarak bakım ve kontrolünün yapılması, Busbar ek noktalarındaki merkezi ek civatalarının sıkılma değerlerinin tork anahtarı ile kontrol edilmesi ve var ise gevşek civataların sıkılması önerilmektedir. Bu bakım işleminin sürekli olarak yapılmasına gerek yoktur. Buna karşın Busbar sistemi bir tesisin enerji iletim ve dağıtım alt yapısıdır.

Busbar sisteminin işlevsel (üzerinde operasyon yapılan fonksiyonel şekilde, örneğin çok sayıda ve değişken çıkış kutuları ile enerji alınan yapıda ) kullanıldığı otomotiv, demir-çelik, endüstri tesisleri gibi yerlerde gerekli bakım ve kontrollerin yapılması önemlidir. Düzenli olarak sistemin izlenmesi ve temiz tutulması faydalıdır. Kaynak: